Eerste begin
Het verhaal van de polyester 8-persoons roeisloep die bekend is geworden als de Kuikensloep, begint op Terschelling. Kees Kuiken wordt in 1989 docent aan de hogere zeevaartschool Willem Barents, hij maakt daar een ontwerp voor een 8,20 meter lange sloep die speciaal voor het roeien op de Waddenzee is bestemd. Na bestudering van de Whaler Ben Wyvis zet hij de maten voor de nieuwe sloep op papier en bouwt de plug van red cedar hout, om daarmee een productiemal te maken. Kees had al veel ervaring opgedaan met het verwerken van polyester toen hij in Australië werkte. Na terugkomst in Nederland zette hij een bedrijf op in Harlingen, gespecialiseerd in polyester botenbouw.
Succes
De eerste sloep Cornelis Douwes wordt met de hulp van een aantal zeevaartschoolstudenten gebouwd. Door de bouw van een dubbele bodem en twee luchtkasten is de veiligheid op open water gegarandeerd. Na de proefvaart blijkt het ontwerp goed te voldoen, de studenten willen graag een tweede sloep bouwen. Door de goede resultaten bij wedstrijden worden er daarna sloepen in opdracht gebouwd voor andere teams. De Egbert Wagenborg, West-Arvada, Last of Titanic, Anthony van Hoboken, Evert Deddes, Wapstroom, Vliestroom, Tante Agaath en de In de Olie zijn allemaal sloepen van de eerste drie jaar na de bouw van de Cornelis Douwes. In de uitslagen van de HarlingenTerscheling-race staan deze sloepen jaar in jaar uit vermeld. Als Kees Kuiken uiteindelijk naar Australië emigreert stopt de productie van sloepen en de mal wordt afgedankt.
Tweede kans
Via Reeuwijk komt de mal in Zwartsluis terecht, waar in 2003 de Salland en de Voorganck worden gebouwd. In de jaren na de doorstart van de bouw worden er nog vele nieuwe Kuikens gebouwd: de Van de Putte, MumboJumbo, Bergenvaarder, Schonenvaarder, Red Pepper, Branie, Visbyvaarder, Witte de With, Cor de Bruin 2, Jan van Riebeeck, Samskip Endurance, Mooder Maas, Mytilus, Wetter Wrotter, Michiel de Ruyter, Baron v. Ghent, Bestevaêr, Gone But Not Forgotten, Kracht, Toewijding, Verbondenheid, Zwarte Duivels, Qua Patet Orbis en de Gebroeders de Witt en de Vrouwe Marianne.
Inmiddels is de originele mal vervangen door een nieuwe, de productie vindt plaats in Deventer bij Roeisloepen.nl.
De Kuikenklasse is inmiddels de grootste eenheidsklasse bij het Nederlandse sloeproeien. Natuurlijk strijden de sloepen ook gewoon in de landelijke competitie van de FSN. Maar als onderdeel van de Kuikencompetitie zijn er veel wedstrijden waar aparte Kuikenprijzen zijn te winnen.
Een mail ontvangen van Jan-Derk Haan uit Druten:
Heren, zoals beloofd….enige foto’s van het ‘maken’ van een Kuikensloep. Foto’s zijn genomen in het voorjaar van 1991.
Aan de kleur van de gelcoat te zien – moet dit een van de MBO-Rotterdam sloepen zijn – de uiteindelijke Evert Deddes of de Anthony Hoboken.
Cees Kuiken staat vol in beeld, en dat mag ook wel een keer 🙂 , want hij is toch de grondlegger van een mooie serie sloepen.
In 1989 heeft Kees Kuiken de Cornelis Douwes gebouwd, inderdaad met de hulp van een aantal zeevaartschool studenten.
Deze zeevaartschoolstudenten waren dermate enthousiast dat ze ook zelf eenzelfde sloep wilden bouwen waar ze dan zelf in konden roeien zonder bemoeienis van de zeevaartschool.
Onder supervisie van Kees Kuiken is deze 2e Kuikensloep in de winter van 1989-1990 gebouwd, om vaarklaar te zijn voor het roeiseizoen 1990.
Omdat de Kuikensloep een van de lichtste roeisloepen is/was was de naam al gauw verzonnen: ‘Featherlight’. En ook werd vlug het idee geopperd om Durex te benaderen als sponsor (Durex had toen net een nieuw soort condoom op de markt gebracht ‘Fetherlight’ ). Heb begrepen in de wandelgangen dat Durex het idee origineel vond, het is echter niet uitgedraaid op een sponsorship. Wel durfde Wagenborg het aan om deze groep sloeproeiers te sponsoren en zo geschiedde.
Het jaar 1990 en 1991 heeft deze 2e Kuikensloep de naam ‘Featherlight’ gehad. In 1992 is de naam veranderd in ‘Egbert Wagenborg’.
Verder zijn in 1990 nog een 2-3 tal andere sloepen gebouwd.
Nr. 3 moet de West Arvada geworden zijn? Het is een 25 jaar geleden, deze details weet ik niet meer :-(.
Wat me wel bij staat is dat eentje gebouwd is voor een Harlingse damesroeiteam ‘Sara Maatje’ – gesponsord door rederij van Stee uit Harlingen ( deze offshore rederij had turquoise gekleurde schepen en de naam begon altijd met Sara Maatje en dan een oplopend getal ). Dus de gebruikte gelcoat in de mal werd ook turquoise. Maar dit roeiteam is redelijk vroeg uiteen gevallen en hoe deze sloep nu heet?? Geen idee ( de gelcoat is wel uit duizenden herkenbaar, weet zeker dat Kees geen andere sloep gebouwd heeft met dezelfde kleur ). Natuurlijk kreeg deze sloep ook de naam ‘Sara Maatje’.
Dan zijn in de winter van 1990-1991 nog een 2-tal sloepen voor de middelbare zeevaartschool van Rotterdam gebouwd, de Anthony van Hoboken en Evert Deddes. Zie ook de foto’s in dit bericht en vorige bericht: de gelcoast is donkerblauw! En dat kan maar van 2 sloepen zijn!
Verder staat het me inderdaad vaag bij dat Kees een opdracht had gekregen om ook voor Vlieland een sloep te bouwen. Geloof dat dat mijn laatste sloep was waar ik meegeholpen heb met bouwen (zie tekst verderop).
Wanneer de sloep voor Tiog ( Last of the Titanic ) gebouwd kan ik niks over zeggen. Op de uitslagenlijst van de HT 1991 wordt TIOG heren nog niet als zodanig genoemd (wel ORGA, daar komt een groot deel van de oer-TIOG leden vandaan). Tijdens de grachtentocht Amsterdam 1992 is wel ‘Last of the Titanic’ als sloepsnaam te vinden. De uitslagen grachtentocht 1991 en HT 1992 heb ik niet voorhanden.
Vanaf zomer 1991 heeft de zeevaartschool een verbouwing ondergaan, de roemruchte ‘de Kelder ‘ging dicht (helaas) en de aloude sloepenloods onder de zeevaartschool wordt dat jaar erop een ander soort van praktijkruimte.Dus er was niet veel plek meer om nieuwe sloepen te bouwen, Kees Kuiken heeft andere prioriteiten en vanaf zomer 1992 heeft de Kuiken-mal altijd buiten gestaan en is geen Kuikensloep meer gebouwd door Kees Kuiken zelf. Een aantal jaren later is Kees Kuiken geëmigreerd naar Australië.
Nog een paar andere weetjes:
Kees Kuiken heeft al eerder naam gemaakt in de polyesterproductie: zo heeft hij ook de 12-mans sloepen ‘ Gouteyck’/’Leitsagher’-type op zijn naam staan.
Kees Kuiken heeft eerst een ruwe schets gemaakt voor een volledig nieuw te bouwen snelle roeisloep ( afmetingen/ruwe rompvorm ). Hiermee is een directe familielid van de toenmalige zeevaartschool directeur Maarten Harms aan het werk gegaan en heeft het lijnenplan van de sloep vervolgens geoptimaliseerd (dit familielid had ? scheepsbouwkunde ? gedaan en had ? enige teken/lijnenplan ervaring ? ). Deze tekening/ontwerp is omgezet naar een dummy romp – waarvan een mal getrokken is ==> de mal voor de Cornelis Douwes en al haar zusjes was een feit geworden.
De romp werd in 1 keer opgebouwd met polyester/glasvezel/speciaal vilt (ben de naam kwijt van dat spul, sorry). Na uitharding van de romp werd begonnen met de volgende stap: het inbrengen-opzetten van de luchtkasten/dubbele bodem voor de noodzakelijke stijfheid. Daarna pas werd met lucht & water de romp ‘gelost’ van de mal. De romp bleef echter in de mal en werden de ‘gangboorden’ op de zijranden van de romp gezet. Pas op het laatst ging de romp daadwerkelijk uit de mal om tenslotte ook de doften te kunnen monteren.
De bouw van de sloepen werd in principe alleen gedaan tijdens schoolvakanties of lange weekenden in verband met stankoverlast van het polyester.
Tja, en ikzelf…
Voordat ik in 1989 student werd op de zeevaartschool Terschelling – had ik een bijbaantje in de polyester verwerkende industrie: metrodeuren/surfplanken/zand-zoutkisten/brandslanghaspelkasten/luifels/aerodynamische spoilers, noem het maar op.
Na zomaar een weekend in de winter van 1989-1990 kwamen we terug op school en het stonk toch naar…….POLYESTER!! Mijn neusgaten gingen open van opwinding :-). Al vlug kwam ik dus te weten dat in dat weekend bovengenoemde jongens met hun eigen ‘Featherlight’ bezig waren geweest waren. Daarop Kees Kuiken benaderd – en hij kon een goede kracht met ervaring in de polyester wel gebruiken. Dus zo geschiedde dat ik direct betrokken werd bij de bouw van een 4-5 tal Kuikensloepen ( eigenlijk alles na de ‘Featherlight’ totdat de zeeplicht me riep ). En dat betekende een aardig zakcentje wat wel handig was op Terschelling!
De zomer van 1991 kwam in aantocht, dat betekende voor mij: een jaar stage-varen op zee. En dat betekende ook: geen polyester meer in de vorm van Kuikensloepen.
Na terugkomst van dat stagejaar ( zomer/herfst 1992 ) was Kees Kuiken in eerste instantie in geen wegen of velden te bekennen. Kees had een grote zeilboot gekocht in de USA en het was voor hem een mooie uitdaging om deze zeilboot persoonlijk van de Amerikaanse oostkust naar Terschelling te varen. De tocht duurde echter ‘iets’ langer dan gepland (je hebt de weersomstandigheden niet altijd in eigen hand). En na behouden thuiskomst was de animo om nog een sloep te bouwen nihil – ook omdat er geen sloepenloods meer aanwezig was.
Natuurlijk heb ik ook geroeid in de Kuikensloepen: eerst in de Featherlight-Egbert Wagenborg (1990-1991 + 1992-1993) en vanaf 1995 bij TIOG in de ‘Last of Titanic’. Mijn laatste ritje in de Titanic was geloof ik zomer 2004 – Mosselrace Yerseke.
Het doet me goed om te weten dat nadien veel nieuwe zusjes van de CD/Featherlight/Arvada/Titanic op stapel zijn gezet!
Qua wedstrijd organisatie – vond ik het altijd een gemiste kans als de Kuikensloepen nooit gelijktijdig starten konden. Want daar zit juist een mooi competitie-element in…gelijke sloepen gelijktijdig laten starten! Betere handicap berekening kan je dan niet hebben….CW waardes etc. zou van deze sloepen gelijk moeten zijn (behalve dan de CD, die heeft een periode als 10-persoons sloep gevaren). Tijdens mijn TIOG periode – de Wagenborg sloep zat altijd een heat voor of achter de Titanic….jammer jammer jammer. Het was uitzonderlijk dat wel gelijktijdig gestart werd.
Maar het zou me niks verbazen dat zo’n gelijke competitie-element toch herkend is – en dat Kuikensloepen gelijktijdig starten in deze dagen van nieuwe organisaties/besturen.
Jullie krijgen nog meer roei-foto’s van mij. Dat is voor morgen.
Jan-Derk Haan
